Symboolpolitiek van de nieuwe coalitie

Afgelopen week presenteerde de nieuwe coalitie het akkoord voor de periode 2014 -2018. Over veel onderwerpen uit het akkoord is al het een en ander geschreven, maar mij valt één zin heel erg op: “Het actief uitvoeren van het verdrag van de Verenigde Naties (VN) voor mensen met een beperking.“ Deze zin valt om twee redenen op. Verdragen zijn akkoorden tussen staten en richten zich niet tot gemeenten. Daarnaast heeft Nederland het verdrag wel ondertekend maar het is nog niet goedgekeurd door het parlement. Toch neemt de nieuwe coalitie deze grote verantwoordelijkheid op zich en daar zijn ze om te prijzen. Alleen wat houdt het uitvoeren van het verdrag in?

Het verdrag verplicht staten om onmiddellijke, doeltreffende en passende maatregelen te treffen om de bewustwording te bevorderen ten aanzien van personen met een beperking. Hieronder valt volgens het verdrag het opzetten van bewustwordingscampagnes onder andere gericht op een positieve beeldvorming en de erkenning van de vaardigheden en talenten van personen met een beperking. Dat is niet zonder reden, want er bestaan veel vooroordelen over mensen met een beperking en ze worden nog steeds structureel uitgesloten, omdat de gehele samenleving is ingericht op mensen zonder een beperking. Denk bijvoorbeeld aan hoeveel woorden er zijn die personen met een beperking beschrijven en een negatieve lading hebben.

Om ervoor te zorgen dat personen met een beperking zelfstandig kunnen leven en volledig deel kunnen nemen aan alle facetten van het leven verplicht het verdrag staten om obstakels en barrières voor personen met een beperking weg te werken Dat houdt in het vaststellen van minimumnormen en richtlijnen voor de toegankelijkheid van gebouwen, diensten en faciliteiten, het trainen van medewerkers op het gebied van toegankelijkheid voor personen met een beperking, openbare gebouwen en andere faciliteiten voorzien van bewegwijzering in braille en makkelijk te lezen en te begrijpen vormen, maar ook het voorzien van de mogelijkheid om ondersteuning te krijgen van een doventolk. Welke voetgangersovergang in Maastricht heeft braille? Hoeveel openbare gebouwen zijn er in Maastricht waarvan de deur naar buiten open gaat? Hoeveel recepties/bijeenkomsten worden gehouden in een ruimte met een slechte akoestiek? De antwoorden op deze vragen spreken boekdelen.

Iedereen wilt graag zelfstandig wonen. Voor veel mensen is dat een vanzelfsprekendheid. Terwijl dat vaak niet vanzelfsprekend is voor mensen met een beperking. Het verdrag verplicht staten daarom om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking dezelfde keuzemogelijkheden hebben als anderen. Dit betekent onder andere het waarborgen dat zij niet verplicht zijn om te kiezen voor een bepaalde woonvorm. Te vaak leidt bureaucratie en starheid van instanties er juist toe dat mensen niet die keuzevrijheid hebben. Daar zijn ook in Maastricht voorbeelden van te noemen.

Iedereen moet volledig kunnen participeren in de samenleving. Om dat mogelijk te maken is het belangrijk dat mensen met een beperking zich zo zelfstandig mogelijk kunnen verplaatsen. Het verdrag verplicht daarom Staten om ‘de persoonlijke mobiliteit van personen met een handicap te faciliteren op de wijze en op het tijdstip van hun keuze en tegen een betaalbare prijs.’ Er komen de komende tijd stevige bezuinigingen aan op het gebied van de zorg. Het vervoer dat nu aangeboden wordt voldoet al niet aan deze voorwaarden. Het is dan ook onwaarschijnlijk dat Maastricht aan deze eisen kan voldoen.

De voorbeelden die ik geef zijn exemplarisch voor het verdrag dat 50 artikelen telt. Het toont ook aan dat wij nog een hele weg te gaan hebben om tot een maatschappij te komen waarin mensen met een beperking volledig kunnen deelnemen. Het is alleen jammer dat de coalitie kiest voor symboolpolitiek. Het klinkt mooi dat de coalitie het verdrag inzake de rechten van personen met een beperking actief gaat uitvoeren, maar het is een onhaalbaar doel. Zonder concrete doelen om de situatie voor personen met een beperking te verbeteren is dit een lege huls.