maandag 22 oktober 2007

Beweging Rita Verdonk toont armoede in het politieke bestel aan

Afgelopen week presenteerde Rita Verdonk haar ‘beweging’ Trots op Nederland. Over de naam van de partij is al veel gezegd, dat zal ik niet doen. Het grote aantal zetels die de beweging van Rita Verdonk vergaart in de polls toont een pregnantere problematiek aan dan de discussie over de naam van de beweging. Het systeem van politieke partijen werkt namelijk niet meer.

Dat traditionele politieke partijen steun verliezen is al sinds tientallen jaren bekend. Ik bedoel niet qua verkiezingsuitslagen, maar qua aantallen leden. Politieke partijen verliezen allemaal leden, de SP daarvan uitgezonderd momenteel. Daar stelt Rita Verdonk geen andere politieke partij tegenover, maar een beweging. Hiermee lijkt zij zich te onttrekken van de andere politieke partijen.

Op het moment lijken populisten zoals Wilders en Verdonk vrijspel te hebben tegenover de technocraten van de PvdA, CDA en VVD. Partijen die doordat zij gedomineerd worden door experts die de neiging hebben om te zeggen tegen de burger:”Wij weten wel wat goed voor u is.” Juist door een dergelijk geluid vanuit de traditionele partijen kunnen Verdonk en Wilders zeggen:”Wij luisteren wel naar u!” Het voordeel daarbij van Rita Verdonk is dat zij zich met een ‘beweging’ buiten het politieke spectrum positioneert.

Waarom verliezen de politieke partijen leden? Zoals ik al zei heeft dit te maken met de vele experts die deze partijen rijk zijn. De experts handelen alsof zij wel weten wat goed voor de burger is. De leden worden steeds minder bij de beslissingen betrokken. In de democratische processen binnen de partijen worden de leden voor voldongen feiten gesteld. Daarnaast worden de partijen allemaal steeds meer door spindoctors en andere adviseurs richting het midden gestuurd. Er ontstaat dan niet alleen een gevoelen van niet gehoord worden, tegelijkertijd ontstaat er een idee dat er weinig te kiezen valt. Standpunten zijn inwisselbaar geworden tussen de partijen. Steeds meer lijken politieke partijen om deze redenen in onmin te raken.

Hiermee heb ik direct gewezen op waarom Rita Verdonk zich in een voordelige positie heeft geplaatst. Een beweging suggereert dat het door de massa wordt gevormd en gestuurd. Het heeft een eigen vrije dynamiek, dat betekent geenzins dat deze dynamiek er zal zijn, maar de suggestie is er wel. De dynamiek van een beweging heeft niets weg van die van een politieke partij met congressen, partijbestuurders en statuten. Waarvan de burger juist zijn rug heeft toegekeerd.

Politieke partijen hebben nu zelf de situatie in de hand. De technocraten zullen zich weer moeten gedragen als waardige politici, welke met de leden van hun partij en met de bevolking in discussie moeten gaan over het te voeren beleid op de verschillende onderwerpen. Politiek beïnvloed constant de maatschappij, daarom zal de maatschappij betrokken moeten worden bij de inhoudelijke discussies. Juist omdat politiek ingrijpt in het dagelijkse leven van burgers kunnen de experts de discussies niet zonder de burger voeren.

Niet alleen zullen de politieke partijen de leden en de burger actief meer bij de discussies moeten betrekken. Zij zullen zich moeten profileren naar gelang wat de beginselen van de partij zijn. Er zal duidelijk gemaakt moeten worden welke keuze er is tussen de verschillende partijen. Als de keuze tussen partijen onduidelijk blijft zullen de burgers zich eens te meer afkeren van politieke partijen en hun toevlucht zoeken naar o.a. de beweging van Rita Verdonk.

Een beweging zoals die van Rita Verdonk zal alleen kans hebben wanneer de politieke partijen zich als technocraten opstellen en de politieke lijn bepalen op basis van adviezen van spindoctors en andere adviseurs. De politieke partijen zullen zich moeten revitaliseren door een grotere betrokkenheid te creëren van burgers en een heldere politiek lijn uitdragen gebaseerd op de beginselen van de partij. Back to the seventies!